Ünlüler İçin İnternette Hayatta Kalma Rehberi
İnternet ve `sosyal medya,` bazıları için `korkunç` olabilir. Aslında öyle `olmak` zorunda olmayabilir. Hiç değilse ana `haber` bültenlerindeki kadar `korkunç` sayılmayabilir. İşte dikkat etmen gereken birkaç madde.
1. Bir fotoğrafda görünmeyenler
Belki arkadaşlarınızla bir resim çektirdiniz, belki de bir başkası resminizi çekti ve internette yayınladı. Eğer kullandığınız cihazın GPS özelliği aktif ise resim dosyasının EXIF bilgilerine fotoğrafın çekildiği koordinatları eklemiş olabilir. Fotoğrafı paylaştığınız ortamda bu bilgileri otomatik olarak temizlemiyorsa, geçmiş olsun. Evinizin veya milyon dolarlık arabalarınızı sakladığınız garajın yerini bilen, artık sadece siz değilsiniz.Bu arada, geçtiğimiz yıllarda adı Belize'de işlenen bir cinayet soruşturmasına karışan ünlü antivirüs yazılımının yaratıcısı John McAffee'nin uzun sayılabilecek kaçışı, paylaştığı bir fotoğraftaki GPS koordinatları bilgisi yüzünden yakalanmıştı. Peki bir fotoğrafın GPS bilgilerini görmek mi istiyorsunuz? İşte adres: http://regex.info/exif.cgiHatta bu bilgilerden kullandığınız cihazın marka ve modeli öğrenilip, bir hack çalışması için ön bilgi kısmı halledilebilir. Ayrıca bir haber sunucusu da göğüsleri çıplak şekilde çektirdiği resimden sadece yüzü kalacak şekilde düzenlemiş, ama resmin thumbnail'inden resmin kesilmemiş versionun küçük boyuttaki hali görülmüştü.Exif bilgilerini nasıl temizleyeceğinizi mi merak ediyorsunuz? İşte cevabı: http://tr.lmgtfy.com/?q=exif bilgisi temizlemeNot: Muhtemelen twitter ve instagram otomatik olarak bu bilgilerin bir kısmını temizliyor, ama sadece fotoğraf dosyasının. Instagram'da konum paylaşma açıksa hapı yuttun demek olabilir. Çünkü fotoğrafları çekildikleri yerlere göre görüntüleyebiliyorsun.
2. Tıklamak ya da tıklamamak, işte bütün mesele bu
İnternette gezinmek genelde ücretsiz, ama bir bedeli var: Ayak izi bırakmak... Mesela birisi sana Twitter'dan özel mesaj yoluyla bir link göndermiş ve merak edip tıkladın... Eğer, gizlenmek için özel çaba sarf etmediysen, kullandığın cihazın marka model ekran çözünürlüğü, kullandığın işletim sistemi ve tarayıcı, ayrıca sürüm bilgisi, ve bunlara ek olarak IP adresini göndermiş oldun. Eğer bu bir tuzak linkse, faka bastın demektir. Kullandığın programları güncellemekle ilgilenmiyorsan ve programlar da bunu otomatik olarak yapmıyorlarsa, muhtemelen eski bir sürüm kullanıyorsun ve pek çok güvenlik açığı barındırıyor olabilir. IP adresini de bilen bir saldırgan için, belki de artık açık bir hedefsin.
3. İzin vermek istiyor musun?
İlk web tarayıcısı Mosiac piyasaya çıkalı 20 yıldan fazla zaman geçti ve artık çok daha yetenekliler. Keza ağ aygıtlarımız da...
Artık bir browser yardımı ile web sitelerine konumunu bildirebiliyorsun. İnternete kablosuz modemle bağlanıyorsan ve ıssız bir çölde yaşamıyorsan ve etrafında başka wi-fi ağları da varsa, bildirebileceğin GPS koordinatlarının kesinliği seni şaşırtabilir. Ve birisi bunun için özel bir sayfa hazırlayıp sana gönderir, yemi yutarsan, hapı yuttun demektir. Neyse ki bir web sitesi ilk defa adresini öğrenmek istediğinde, tarayıcın önce senden izin ister. Ne kadar kesin bir şekilde konum bildirebildiğini görmek için şuraya git ve senden sorulduğunda "İzin Ver"e tıkla: http://html5demos.com/geo
Ayrıca eğer kötü niyetli bir mobil uygulamaya, fotoğraflarına erişmesi için izin verdiysen, bir sonraki iCloud sızıntısı ile ününe ün katabilirsin. O sebeple, hangi uygulamaya, ne izin verdiğine dikkat et. Herkes sınırını bilecek!
4. Güvensiz Bağlantılar
Haydutluk, yüzyıllar boyunca insanların korkulu rüyasıydı. Bunu önlemek için ticaret yolları bile oluşturdular. Peki internetin güvenli yolları nedir? Tabii ki bağlantılar. Mesela evinizden, dolayısıyla kendi internet bağlantınızdan uzaktasınız ve 3G ile internet bağlantısı, senin için biraz tuzlu veya yavaş kalıyor. En yakın kablosuz ağa bağlanmadan önce bir daha düşün! O bir bal tuzağı olabilir, teknoloji dünyasındaki ismiyle honeypot. Sen kendi cihazını ne kadar koruyup kollasan bile, güvensiz ve izlenebilen bir bağlantı ile hesaplarına giriş yapılabilir, şifrelerin ele geçirilebilir, gitmek istediğin site yerine sahte sayfalara yönlendirebilirsin. Veya arkadaşın evine geldi ve wi-fi şifresini sordu. Söylemeden önce bir daha düşün bütün ağını izleyebilir ve şifrelenmemiş bağlantıları görebilir. HTTPS gibi şifrelenmiş protokolleri de görebilir, ama şifrelemeyi kırması, standart bir şifreleme için yıllar alacaktır.
5. Yer Bildirimleri
Aslında Twitter ilk tanınmaya başlandığı zamanlarda yer bildirmek için kullanılıyordu. Fakat sonra daha genel bir yapıya büründü ve bu iş için artık Foursquare, ayrılmış haliyle Swarm var. Bir yere gittin, yer bildirimi yaptın... Ama orayı düşmanlarının basmasından mı korkuyorsun? Çözüm çok basit, bir yere gittiğinde değil, oradan ayrılırken yer bildirimi yapmak... Sonuçta nerede olduğunu görüp oraya gelseler bile, sen çoktan gitmiş olacaksın. Ahmet Kaya'nın Ölüm Dörtlüğü'ndeki gibi ;)
6. Kendini Kanıtla
Sahte profiller büyük dert, Twitter ve Facebook gibi sitelerde senmişsin gibi davranan profilleri şikayet edip kapattırabilirsin... Belli bir ölçüye kadar işe yarayabilir. Ayrıca bu sitelerle iletişime geçip Verified Account logosu almaya çalışabilirsin. Ama, başka bir yol daha var: abou.toabou.to'da bir hesap açarak bütün internet profillerini bir sayfada listeleyebilirsin. Ayrıca sitenin bir özelliği olarak kendin için bir profil videosu çekmelisin. Artık twitter veya diğer sitelerde bu abou.to profilinin adresini paylaşarak senin adına açılan sahte hesapları işlevsiz hale getirebilir ve çektiğin video sayesinde o profilin de gerçek sahibi olduğunu ispatlamış olursun.Mesela şunun gibi: https://abou.to/edipyuksel
7. Zincirin En Zayıf Halkası
Bütün bunları yaptın, ki yapmalısın da demiyorum. Belki de risk almak iyidir. Ama diyelim ki yaptın ve kendini güvende hissediyorsun. Peki gerçekten öyle misin? Unutma ki bir zincirin sağlamlığı, en zayıf halkasının sağlamlığı kadardır. Senin dikkat ettiğin tüm bunlara dikkat etmeyen bir arkadaşın, evinin adresini herkesin bilmesine sebep olabilir. O halde, bu içeriği paylaşarak, twitleyerek arkadaşlarının da bilmesini sağla.