RENK ÖLÇÜM CİHAZLARI
Gözümüzle görüp değerlendirebildiğimiz bir nicelik olan rengi niçin elektronik bir cihazdan yardım alıp ölçerek değerlendirmemiz gerektiği çoğu
zaman kilit bir soru olmuştur.
Göz her ne kadar en önemli organlarımızdan biri ve en iyi görme açısı olsa da bazı dezavantajları bulunmaktadır.
Bir renge bakan kişinin
Retinal yorgunluğu
Zayıf renk hafızası
Arka fon efektleri
Renk körlüğü
Cinsiyeti
Yaşı
Psikolojik durumu
Rengin sonradan hatırlamak üzere beyne kaydedilememesi
Gibi konular rengin kişiden kişiye değişmesinin sebebidir.
Ayrıca, kişinin dışından kaynaklı sebepler de bulunmaktadır.
Ortam aydınlatması
Işık kaynağı
tipi (D50, D65, Floresan, Ampul, vb.)
Numunenin ışığı alma açısı
Metamerizm (İki rengin bir ışık kaynağı altında aynı görünürken başka bir ışık kaynağı altında farklı görünmesi)
gibi sebeplerden kişinin dışında gelişen sebepler olarak sıralanabilir.
Şimdi gelelim hangi tip renk ölçüm cihazının bizim için doğru cihaz olduğuna.
Renk ölçüm cihazları gelişen
teknoloji ile birlikte
insan gözüne en yakın sonucu verecek şekilde evrilmektedir. Günümüz teknolojisinde yaygın olarak kullanılan renk ölçüm spektrofotometreleri olarak adlandırılır.
Spektrofotometrelerin temel amacı rengi yukarıda saydığımız değişkenlerden etkilenmeyecek şekilde ölçmek, kaydetmek, kıyaslamak, bu ölçümleri dijital olarak gönderebilmektir.
Sektörlere göre ayrıldığında, matbaa renk ölçüm cihazı, boya renk ölçüm cihazı,
plastik renk ölçüm cihazı, tekstil renk ölçüm cihazı, metalik renk ölçüm cihazı, otomotiv renk ölçüm cihazı, seramik renk ölçüm cihazı, ahşap renk ölçüm cihazı,
kozmetik renk ölçüm cihazı, deterjan renk ölçüm cihazı, sıvı renk ölçüm cihazı, beyaz eşya renk ölçüm cihazı, gıda renk ölçüm cihazı, yol çizgi boyası renk ölçüm cihazı gibi çeşitleri bulunmaktadır.
Portatif Renk Ölçüm Cihazları
Ölçüm geometrilerine göre ayrıldığında üç ana çeşitte adlandırılabilir. Sektörün ihtiyacına göre hangi geometrideki renk ölçüm cihazı kullanılacağı belirlenir.
0/45° veya 45/0° Geometrisi
0/45° ya da 45/0° geometrisi, gerçek hayatta bir insanın bir renge baktığında oluşan ışık kaynağı ve gözlemci düzeneğine çok benzemektedir. Genelde bir objeyi incelediğimizde ışık yukarıdan (0 derece) gelir ve
biz de yaklaşık 45 derecelik açı ile objeye bakarız. Bu ölçüm geometrisinde yüzey efekti veya parlaklığın etkisi altında ölçüm yapılır. Örneğin, aynı siyah boya ile bir mat bir de parlak bir numune alalım. İnsan gözü parlak objeleri daha koyu, mat objeleri daha açık görür. 0/45 bir cihazla ölçüm yaptığımızda da mat olan obje daha açık, parlak olan obje daha koyu olacaktır. Aşağıdaki görselde mat ve parlak siyahın farkını görebilirsiniz. Baskı & ambalaj, yol çizgi boyası endüstrisinde yaygın olarak kullanılır.
d/8 (Küresel) Geometrisi
Bu ölçüm geometrisi d/8° veya küresel
geometri olarak adlandırılır. Küresel denmesinin nedeni
optik düzeneğinde içi baryum sülfat kaplı bir küre bulundurmasıdır. d/8’in açılımı ise diffuse/8° şeklindedir. Işık numunenin üzerine direkt olarak değil, küre içerisinde birçok kere yansıma yaptıktan sonra yansıdığı için diffuse terimiyle adlandırılır. 8 derece ise gözlemci numuneye 8 derece açıyla bakmasından gelir. d/8° geometrisinin avantajı, renk ölçümünü numunedeki yüzey efektlerinden etkilenmeyecek şekilde yapabilmesidir. Bunu yapabilmesindeki temel avantaj ışığı direkt olarak göndermeyip, küre içindeki yansımalar sayesinde numune her açıdan aydınlatılmış olur. Böylece yüzey mat, parlak, pürüzlü, metalize olsa da gerçek renk ölçülmüş olur. Boya,
plastik tekstil, seramik, beyaz eşya, otomotiv endüstrilerinde yaygın olarak kullanılır.
Çoklu Açı (Multi Angle) Geometrisi
Çoklu açı geometrisi, 0/45 geometrisine ek olarak başka açıda konumlandırılan ışık kaynaklarının veya gözlemcilerin rengi nasıl gördüğünü de bize verir. Buna genelde otomotiv sektöründe boyanın içerisindeki mika, sedef, ışıltı gibi efektlerin etkisini ve metalik renklerin ölçümünde kullanılır. Otomotiv endüstrisinde yaygın olarak kullanılır.
Spektrofotometreler ile ilgili sorularınız olursa Odak
Kimya olarak renk ölçümündeki 20 yıllık tecrübemizle sizlere hizmet vermekten memnuniyet duyarız.
Kaynak:
https://www.odakkimya.com.tr/renk-olcum-cihazi
