Konuşurken dikkat edilmesi gereken 10 husus
Peygamberimizin konuşma adabı ışığında konuşmalarımızda dikkat etmemiz gereken hususları kısaca özetledim. Umarım faydalı olur.
1. Açık ve anlaşılır şekilde konuşun.
Resulüllah -sallallahu aleyhi ve sellem-'in konuşması her dinleyenin rahatlıkla anlayabileceği şekilde açıktı.
2. Bilgiçlik taslamak adına yabancı kelimeler kullanmayın.
Bilgiçlik taslama ve kendini başkalarından üstün görme niyetiyle yapmacık konuşmalarda bulunmak veya insanların anlayamadıkları kelimelerle onlara hitap etmek yanlıştır.
3. Yüksek sesle konuşmayın.
Ses tonunuzu iyi ayarlayın. Yüksek sesle konuşup insanları rahatsız etmeyin. Kibar olun.
4. Fısıldaşmayın.
Kalabalık bir grupta iken birisiyle kenara çekilip bir şeyler fısıldaşmayın. Ya herkesin duyabileceği şekilde konuşun ya da ne söyleyecekseniz sonra söyleyin. Çünkü bu çok çirkin bir davranıştır.
5. Söz hakkı önce büyüğün, sonra bilenindir.
Bilginiz olsa dahi bir konu hakkında öncelikli söz hakkının büyüklerde olduğunu unutmayın.
6. Az ve öz konuşun. Lüzumsuz tafsilattan kaçının.
Muhatabın dikkatini dağıtıcak veya dinleyiciyi bıktıracak ayrıntılardan ve gereksiz konulardan uzak durun. Anlatmak istediğinizi kısa ve etkili bir biçimde anlatın.
7. Boş ve şüpheli konuşmalardan kaçının.
Maddi-manevi yararı olmayan hatta zararı olan ve yararı veya zararı(doğruluğu veya yanlışlığı) hakkında emin olmadığınız konuşmalarla vaktinizi harcamayın.
8. Dostlarınızla ve sevdiklerinizle münakaşa etmeyin.
Özellikle siyaset spor gibi konularda yok yere sevdiklerinizin kalbini kırmayın. İlla bu konular hakkında konuşacaksanız da karşıt görüşlere saygılı olun. Karşınızdakinize fikrinizi kabul ettirme düşüncesinde olmayın sadece kendi düşüncenizi sebepleriyle birlikte açıklayın yeter.
9. Her halukarda doğruyu konuşun.
Evet, zorda kalsanız bile doğruyu söyleyin. Unutmayın ki yalanın siyahı beyazı yoktur. Yalan yalandır. Şakası bile doğru değildir. Doğrularınızı yalanlar üzerine inşa etmeyin.
10. İnşallah deyin.
Gelecekle ilgili konuşurken inşallah demeyi ihmal etmeyin. Verdiği sözü inşallah diyerek veren kişi tüm uğraşlarına rağmen olumsuzluklar yüzünden sözünü yerine getiremezse sorumlu değildir.
BONUS
Allah-u Teala insana iki kulak bir ağız vermiştir. İnsan iyi bir dinleyici olmalı ki konuşabilsin. Kulak hayrı dinleyip öğrenmek, dil hayrı söylemek için insana lütfedilmiştir. Yalan, dedikodu, iftira ve gıybet gibi insanı günaha götüren toplumu uçuruma sürükleyen davranışlardan Müslümanın kendini koruması gerekir.
İnsan bol bol Kur'an-I Kerim okuyup-dinlemeli, ilahi nuru kalbine nakşetmelidir ki dil ile güzel konuşabilsin, dinlediklerini güzel anlamlandırabilsin.
Allah dilimizi ve dinleyişimizi Hz Muhammed'in ahlakıyla ahlaklandırsın. Amin.